Categorie:5. Digitaal bewaren: verschil tussen versies

Uit Tracks
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
← Oudere bewerking
VisueelWikitekst
Nastasia (overleg | bijdragen)
beheerders
1.880 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(14 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Categorie:Tools]]
<languages /><translate>
<!--T:5-->
Hoe bewaar ik het best digitale bestanden? Hoe zorg ik ervoor dat deze in de toekomst leesbaar blijven?
<hr/>


== Hoe bewaar je je digitaal archief? ==
== Je archief digitaal bewaren == <!--T:1-->


=== Gebruik duidelijke namen ===
<!--T:2-->
Papier en andere materialen vragen om specifieke bewaaromstandigheden. Dit geldt ook voor digitale archieven en collecties. De kans bestaat immers dat je bestanden van jaren geleden vandaag niet meer kan openen, dat ze er anders uitzien of ze op een andere manier reageren.


Je digitaal archief goed bewaren begint bij een logische en duidelijke naamgeving van mappen en documenten (zie [[tools|35|Naamgeving van mappen en bestanden]]). Zo vind je  documenten snel terug en en moet je niet onnodig bestanden openen om te weten waarover ze gaan.
<!--T:3-->
Dit geldt voor bestanden op je computer en server, maar ook voor bestanden die je bewaart op externe dragers, zoals cd-roms, usb-sticks of externe harde schijven. De dragers in goede omstandigheden bewaren, garandeert niet dat de opgeslagen bestanden leesbaar blijven. Gegevens kunnen verdwijnen doordat de drager veroudert, maar ook hard- en software raken door de technologische evolutie in onbruik. Met een recente laptop kan je vandaag zelfs geen cd’s of USB-sticks meer lezen zonder de aankoop van randapparatuur.
[[File:Storage Media - Digital Preservation.png|thumb|365px|Jørgen Stamp, [https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/dk/deed.en CC BY 2.5 DK], via Wikimedia Commons]]


=== Doe regelmatig een integriteitscontrole ===
<!--T:4-->
 
In dit onderdeel leer je de voorzorgen die je moet nemen om je digitaal archief op lange termijn leesbaar en bruikbaar te houden. Het is belangrijk om de bestanden al bij aanmaak in een [[Aanbevolen bestandsformaten om je digitaal archief leesbaar te houden|duurzaam formaat]] te bewaren. Het is ook essentieel om [[Checksums als middel om de integriteit van bestanden te bewaken|regelmatig te testen]] of je bestanden niet aangetast zijn en er geen informatie verloren is gegaan. Een [[Hoe bewaar je je digitaal archief?|goede bewaring]] en het [[Hoe maak je een back-up?|maken van back-ups]] vervolledigen de goede praktijk.
Integriteit betekent dat vorm, inhoud en structuur bij het raadplegen van een document gelijk zijn aan vorm, inhoud en structuur van dat document op het moment van opmaak of ontvangst. Bij digitale documenten kijken we naar bitintegriteit. Een bit is de kleinste eenheid voor informatie. Het kan een 1 of een 0 zijn. Wanneer de opeenvolging van nullen en enen wijzigt, is het bestand niet meer identiek en dus gewijzigd. Integriteitscontrole is belangrijk om te weten of inhoud nog dezelfde van documenten nog dezelfde is en of ze nog geopend kunnen worden.
[[Categorie:Tools]]
 
</translate>
Die controle gebeurt door middel van checksums. Bij elke controle worden nieuwe checksums aangemaakt (zie [[tools|22|Checksums als middel om de integriteit van bestanden te bewaken?]]). De nieuwe lijst wordt vergeleken met de vorige om onregelmatigheden op te sporen. Wanneer de checksum niet meer identiek is aan de vorige, is het bestand “corrupt”, wat zoveel betekent als dat er in het bestand iets is veranderd.
 
=== Kies voor duurzame bestandsformaten ===
 
Een [[glossary|13|bestandsformaat]] zorgt ervoor dat digitale bestanden geopend kunnen worden met behoud van de correcte vorm, inhoud en structuur en maakt het uitwisselen van bestanden en de gegevens hierin mogelijk.. Voorbeelden van zo’n bestandsformaten zijn PDF of TIF.
 
Bij het bewaren van het digitale archief zijn goede bestandsformaten van belang. Het gebruik van een gestandaardiseerd, open, wijdverspreid en breed ondersteund bestandsformaat vergemakkelijkt het uitwisselen van bestanden en vergroot de kans dat digitale bestanden ook in de toekomst geopend kunnen worden en leesbaar blijven. Ook omzetten naar een nieuw formaat gaat op die manier gemakkelijker.
 
Bewaar de bestanden zowel in hun oorspronkelijk formaat als in een archiveringsformaat.Om te weten uit welke bestandsformaten je digitaal archief bestaat, kan je [https://www.nationalarchives.gov.uk/information-management/manage-information/policy-process/digital-continuity/file-profiling-tool-droid/ DROID] gebruiken. Stel richtlijnen  op voor het gebruik van bestandsformaten en communiceer dienaar alle medewerkers.
 
Voor een overzicht van open en ondersteunde bestandsformaten, zie de tool [[tools|34|Bestandsformaten en codecs]]. Kies bij de aanmaak van nieuwe bestanden zo veel mogelijk voor standaardformaten.
Organiseer een digitale opruimdag
 
Om alle acties in verband met je digitale archief te bundelen, kun je een trash day of een digitale opruimdag organiseren. Die dag houden alle medewerkers zich bezig met het ordenen en toegankelijk maken van het digitale klassement. Wat een trash day is en hoe je er eentje kunt organiseren lees je in de tool [[tools|38|Digitale opruimdag of trash day]].
 
=== Maak een back-up van je digitale archief ===
 
Zorg voor een goede back-up van het digitale archief zodat je gegevens en inspanningen om je gegevens goed te bewaren niet verloren gaan. Hoe je een back-up kunt maken en waar je rekening mee moet houden, lees je in de tool [[tools|6|Hoe maak je een back-up? ]].
 
== Tools ==

Huidige versie van 18 nov 2024 om 14:36

Andere talen:

Hoe bewaar ik het best digitale bestanden? Hoe zorg ik ervoor dat deze in de toekomst leesbaar blijven?

Je archief digitaal bewaren

Papier en andere materialen vragen om specifieke bewaaromstandigheden. Dit geldt ook voor digitale archieven en collecties. De kans bestaat immers dat je bestanden van jaren geleden vandaag niet meer kan openen, dat ze er anders uitzien of ze op een andere manier reageren.

Dit geldt voor bestanden op je computer en server, maar ook voor bestanden die je bewaart op externe dragers, zoals cd-roms, usb-sticks of externe harde schijven. De dragers in goede omstandigheden bewaren, garandeert niet dat de opgeslagen bestanden leesbaar blijven. Gegevens kunnen verdwijnen doordat de drager veroudert, maar ook hard- en software raken door de technologische evolutie in onbruik. Met een recente laptop kan je vandaag zelfs geen cd’s of USB-sticks meer lezen zonder de aankoop van randapparatuur.

Jørgen Stamp, CC BY 2.5 DK, via Wikimedia Commons

In dit onderdeel leer je de voorzorgen die je moet nemen om je digitaal archief op lange termijn leesbaar en bruikbaar te houden. Het is belangrijk om de bestanden al bij aanmaak in een duurzaam formaat te bewaren. Het is ook essentieel om regelmatig te testen of je bestanden niet aangetast zijn en er geen informatie verloren is gegaan. Een goede bewaring en het maken van back-ups vervolledigen de goede praktijk.

Overgenomen van "https://wiki.projecttracks.plutonian.site/index.php?title=Categorie:5._Digitaal_bewaren&oldid=23822"